Przerażające liczby
„Chory układ” opowiada o problemie łatwej dostępności silnie uzależniających leków opioidalnych. Nadużywanie opioidów stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego każdego kraju. W Polsce, według Raportu Centrum E-Zdrowie, w 2023 roku wystawiono 1 825 203 recepty na leki opioidowe. Na sam okryty złą sławą oksykodon tylko w ciągu pięciu miesięcy 2024 roku wystawiono 104 tysiące recept, a w ubiegłym roku 171 tysięcy recept.
Leki, które powinny być pod ścisłą kontrolą ze względu na ich działanie i możliwość uzależnienia, dzięki receptomatom stały się zwykłym produktem konsumpcyjnym, dostępnym właściwie dla każdego i wszędzie. Dlaczego? Receptomaty to ogromny biznes. Według ministerialnego raportu tylko w 2023 roku wartość leków wystawionych przez internet to 275 081 403,59 zł, czyli dwanaście razy więcej niż pięć lat wcześniej.
Resort zdrowia zapowiada zmiany
W zeszłym roku prawie 43 tysiące recept na leki opioidowe zostało wystawionych w tak zwanych receptomatach, czyli pacjent zapłacił, wypełnił internetową ankietę i otrzymał receptę - najczęściej bez sprawdzenia jego stanu zdrowia i jakiejkolwiek kontroli. A opioidy to silne leki o działaniu narkotycznym, które bardzo szybko uzależniają. To leki zawierające między innymi fentanyl czy oksykodon. Do tej pory takie recepty można było uzyskać zupełnie legalnie, jednak Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało walkę z tym procederem, a twórcy reportażu sprawdzili, jak wygląda rynek handlu lekami i receptami w Polsce i kto na tym zarabia.
Gigantyczny zarobek
Dziennikarka Polsat News dotarła do handlarzy, dla których to łatwy i bardzo dochodowy biznes, ale i do lekarki „rekordzistki”, która tylko w ubiegłym roku wystawiła 300 tysięcy recept i właśnie na tym zarabiała nawet 100 tysięcy złotych miesięcznie. Licząc statystycznie, nowy pacjent odbywał u niej wizytę lekarską, co 60 sekund!
Krótka droga do uzależnienia
W reportażu również rozmowy z handlarzami leków i recept, którzy twierdzą, że są lekarzami. I jak się okazuje, przestępcy nie mają skrupułów, nawet przed kradzieżą tożsamości. Monice Gawrońskiej udało się porozmawiać z kobietą uzależnioną od leków opioidowych. - Trudniej jest dziś kupić „energola”, niż leki - mówi rozmówczyni. Opowiada, jak zaczęła się jej droga uzależnienia i w jak prosty sposób zamawiała leki.
Jaka jest skala problemu?
Kolejną patologią są wystawiane zaświadczenia chorobowe. Według Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ubiegłym roku wystawiono 23,7 milionów takich zaświadczeń, na łączną liczbę 273 milionów dni. Nie da się oszacować, ilu lekarzy wykorzystuje wykorzystuje swój zawód i proceduralne luki do nieuczciwego zarobku oraz ilu ludzi nielegalnie handluje lekami.
Reportaż Moniki Gawrońskiej "Chory układ" niedzielę 8 grudnia o godz. 21:00 w Polsat News.